Witamy w królestwie zwierząt...

^ To brzmi dumnie.
Ważne cechy zwierząt:
1. Tkanki - komórki zwierząt działają jak niektóre org. kolonijne. Nie wszystkie zwierzęta je mają, ale te bardziej wyspecjalizowane - tak. Tkanka to grupa komórek pełniąca takie same funkcje, o takiej samej budowie i podobnym pochodzeniu (chodzi tu o listki zarodkowe).


2. Kolagen - białko, będące powszechnym budulcem ciał zwierząt; zwłaszcza ssaków.

3. Cudzożywność - wszystkie zwierzęta są heterotrofami. Żadne nie przeprowadzają fotosyntezy czy chemosyntezy. Ktoś powie: a dżdżownica? Dżdżownica, fakt nie zjada innych żyjątek ale odżywia się martwą materią, czyli jest saprofagiem. A to jest nadal cudzożywność. Bakterie natomiast lub inne małe org. nie należą do królestwa zwierząt.

4. Zwierzęta-sporofity - koniec z przemianą pokoleń. Organizmy zwierzęce są diploidalne, więc możnaby rzec, iż są to odpowiedniki roślinnych sporofitów. Pamiątką po przemianie pokoleń są jedynie haploidalne gamety: k. jajowe i plemniki.

5. Przewaga płciowości* - większość zwierząt jest rozdzielnopłciowa (chłopcy i dziewczynki). U roślin była to dwupienność. Jednopiennych odmieńców u zwierząt nazywamy obojnakami (posiadają i jądra i jajniki, nigdy nic! - nie jest tak źle). Obojnak = inaczej hermafrodyta. W związku z faktem rozdzielnopłciowości, przewagę ma również rozmnażanie płciowe nad bezpłciowym. Tutaj ciekawym zjawiskiem jest dzieworództwo, ale o tym kiedy indziej...


*Dlaczego płciowość? Bo rozmnażanie płciowe zapewnia większą wymianę genów, większą różnorodność i szybszy postęp ewolucyjny. Przy r. bezpłciowym genotyp jest taki sam. Jeśli pojawi się "próba ewolucyjna" w postaci nagłej zmiany klimatu, to większość org. wyginie. Jeśli jednak jest duża różnorodność genowa w danej populacji, to jest większe prawdopodobieństwo, że pojawią się organizmy, które genetycznie mają trochę większy zakres tolerancji temperatury i uda im się przeżyć. Próba zakończona sukcesem rozdzielnopłciowych!

Witaminy nadchodzą...i zwięrzęta też! :D

 W końcu wzięłam się za robienie obiecanego filmiku o witaminach.
Jak tylko będzie ukończony, dowiecie się o tym ludziki ;)

Łi-ła, łi-ła...kończymy te wstrętne grzyby i małe wredne różnozarodnikowe roślinki ;> Luuubię to! :D

Rozmnażanie grzybów - cz.2 - Płciowe

 Na początek, aby się nie zgubić, powiedzmy sobie co to jest gamia. Gamia oznacza łączenie się czegoś z czymś, zlewanie. Jest to bazowy termin do sposobów rozmnażania płciowego grzybów. I tak mamy...

Sposoby płciowego rozmnażania się grzybów:
- gametogamia,
- gametangiogamia,
- somatogamia,


Gametogamia - haploidalne gamety łączą się tworząc zygotę - tylko u skoczków.

Gametangiogamia - łączenie gametangiów (plemni i lęgni) - najczęściej występuje u skoczków, ale też pojawia się u sprzężniowych i workowców.

Somatogamia - łączenie się strzępek, czyli "normalnych" komórek grzyba - wyst. u podstawczaków.


Plazmogamia workowców i podstawczaków
Co to jest? Plazmogamia to łączenie się cytoplazmy dwóch grzybów, ale nie łączą się jądra komórkowe. Tworzą się natomiast jądra sprzężone - ustawione dwójkami i powstaje wówczas strzępka dikariotyczna (di-dwa, kario-jądro). Jest to dosyć długi i stały proces, bo kiedy grzyb rośnie (ten połączony) to nowe komórki jego ciała zawierają także po dwa jądra (jądra tych początkowych "rodziców").
Po pewnym czasie nadchodzi czas rozstania. W hymenium (warstwa rodzajna, część owocnika) dochodzi do kariogamii - jądra komórkowe łączą się. Powstaje jądro zygotyczne, które w niedługim odstępie czasu przechodzi mejozę. Powstają haploidalne jądra a z nich zarodniki, poznane wcześniej - mejospory.
Więc ogólnie rzecz biorąc nie ma tu żadnych fajerwerków, po prostu odwlekanie zapłodnienia.

Przychodzi mi tu na myśl żarcik pewnej sorki...o zaproszeniu na ślub, gdzie była para młoda: Anna Opierała i Paweł Samsobiewziął. Ale to chyba możemy między bajki włożyć :)

Rozmnażanie grzybów - cz.1 - Bezpłciowe

Sposoby rozmnażania grzybów:

1. Bezpłciowo.
2. Płciowo.


 Rozmnażanie bezpłciowe grzybów:
a. fragmentacja* (r. wegetatywne) - podział grzybni na mniejsze fragmenty;
b. podział komórki/pączkowanie - podział komórki na dwie <--- u jednokomórkowców;
c. poprzez zarodniki - grzyby wytwarzają mitospory lub mejospory;

*fragmentacja to najczęstszy sposób rozmnażania się porostów (ale zawsze bezpłciowo); przy czym niektóre z nich wytwarzają specjalnie kruche rozmnóżki (wyrostki); innymi tworami są urwistki, czyli oplecione strzępkami komórki zielenicy;


Trzeba zwrócić uwagę na podpunkt c, ponieważ zarodniki grzybów nieco różnią się od innych. Normalnie zarodniki były 1n i powstawały ze sporofitu 2n w procesie mejozy (dalej rozwijały się z tego gametofity 1n i mitotycznie powstawały gamety 1n, które po połączeniu się dawały zygotę 2n i wyrastał z tego kolejny sporofit 2n itd....). Otóż grzyby prawie nigdy nie mają pokolenia 2n. Zazwyczaj zarodniki to mitospory(1n), które powstają z mitozy. Mogą to też być mejospory(1n), ale powstają z podziału zygoty 2n, a nie "sporofitu".

Typy zarodników grzybów:
mitospory:
- sporangialne,
- konidialne,
mejospory:
- workowe,
- podstawkowe,

Ponadto wyróżnia się następujące zarodniki:
- zoospory(pływki) - posiadające możliwość ruchu, wyst. u grzybów wodnych,
- aplanospory - przenoszone jedynie przez wiatr, wyst. u grzybów lądowych.

Spółkowanie z innymi org., czyli co łączy grzyby z...

 Grzyby współżyją z:
1. Organizmami wyższymi (z ich korzeniami).
2. Sinicami (bakterie samożywne).
3. Glonami (samożywne protisty).

Punkt 1 i 2 to współżycie symbiotyczne a oddziaływanie nazywa się symbiozą. Z relacji tej wypływają określone korzyści...

Ad. 1.
 Przy współżyciu grzyba z rośliną (każdą) mówimy o mikoryzie.
Rodzaje mikoryzy:
- ektotroficzna (zewnętrzna) - strzępki grzyba wnikają pomiędzy komórki korzenia rośliny, tworzy się tzw. mufka (<haha tylko tam znalazłam odpowiednią stronę do tego terminu ;)),
- endotroficzna (wewnętrzna) - strzępki wnikają do środka komórek, wystające z korzenia strzępki to włośniki (ale to nie te same, które wytwarza ryzoderma);

Grzyby pobierają:
związki organiczne z korzeni, czyli typowe jedzonko.

Rośliny pobierają:
(łatwiej) wodę, inne proste związki, witaminy, regulatory wzrostu.

Ad. 2 i 3.
Od razu przypominam, że sinice to bakteryjne autotrofy, ponieważ do niedawna były uważane za zupełnie inną grupę organizmów.
Glony natomiast zostały wraz z innymi drobnymi organizmami jak np. pierwotniaki wrzucone do jednego "worka" o nazwie Protista.

Tak czy owak, w połączeniu sinica/glon + grzyb = porost.
I generalnie to współżycie nazywa się helotyzmem, ponieważ mimo iż obydwa gatunki odnoszą korzyści to te odnoszone przez grzyba są znacznie większe. Niosą też pewne uniedogodnienia dla naszych 'zielonych' przyjaciół. Spójrzmy...

Grzyb:
pobiera subst. organiczne z fotosyntezy niewolnika,
ogranicza jego rozwój/wzrost,
organicza rozmnażanie płciowe,

 Zielony:
- pobiera  wodę i zw. mineralne,
- ma schronienie u grzyba,

Odżywianie i oddychanie grzybów.

 Odżywianie.
 Grzyby to heterotrofy, więc nie są samowystarczalne. Substancje odżywcze pobierają z otoczenia, najpierw trawiąc je na zewnątrz. Tzn. że wydzielają enzymy trawienne na zewnątrz ciała, co powoduje rozkład subst. organicznych do związków prostych, które są w stanie przeniknąć już przez ścianę komórkową grzybów.

Podział grzybów heterotrofów:
- pasożyty - subst. organiczne pochodzą od org. żywych;
- saprofity - subst. organiczne pochodzą od org. martwych lub ich szczątek.

 Oddychanie.
 Grzyby oddychają tlenowo lub beztlenowo [fermentacja]. Większość jest aerobami, czyli oddycha tlenowo, jednak zdarzają się anaeroby, które przeprowadzają fermentację jak np. drożdże.

Mechaniczna ewolucja

Dzisiaj wrzucę tylko ciekawy link do aplikacji pokazującej mechanizm ewolucji - odpowiednik mechaniczny.
O co chodzi...
http://www.megaswf.com/serve/1031310
Aplikacja (natura) losowo dobiera ułożenie "genów", które są odpowiedzialne za budowę naszego pojazdu(organizmu). Te kiepskie, wadliwe sekwencje genów nic nie dają, pojazd wygląda dziwacznie i stoi w miejscu. W naturze celem ewolucji jest m.in. przetrwanie, tutaj -> przejechanie odcinka. Pojazd negatywnie zmutowany stoi i jest resetowany (śmierć). Geny są losowane ponownie, aż do skutku. Poczekajcie trochę i zobaczcie sami...;)
To wielkie uproszczenie działania ewolucji, ale jakże ciekawie przedstawione na tej stronie...:)

http://www.megaswf.com/serve/1031310

Budowa grzybów. Rodzaje owocników - przykłady.

GRZYB = grzybnia złożona ze strzępek.

Strzępki mają otworki, dzięki którym elementy komórki mogą się przemieszczać z jednej do drugiej. Posiadają ścianę komórkową z chityny (chityna występuje także u stawonogów). W cytoplazmie magazynowany jest wielocukier pt. glikogen. Jest on charakterystyczny dla zwierząt. Obok różnych tłuszczów jest to materiał zapasowy grzybów. Strzępki nigdy nie mają plastydów!

Strzępki:
- luźne,
- zbite (plektenchyma) - buduje owocniki.

 Symbionty żyją właśnie pomiędzy tymi strzępkami.
Owocnik to nadziemna część grzyba, którą widzimy spacerując po lesie np. Mają one różne formy, więc stwierdzenie, że jest to kapelusz na trzonku, byłoby dużym uproszczeniem.
Owocniki generalnie służą do rozmnażania płciowego i bezpłciowego (wytwarzanie zarodników). W nich tworzą się zarodnie produkujące zarodniki=spory.

Rodzaje owocników:
 - kuliste, np. purchawka

- butelkowate, np. ...(ktoś wie?),


- miseczkowate, np. dzieżka

- kapeluszowe, np. kania

- krzaczkowate, np. szmaciak gałęzisty

 - kopytkowy, np. flagowiec olbrzymi

 - i inne...


Spodnia część kapelusza to hymenofor:
- postać blaszkowata - np. pieczarka, {podobno grzyby trujące mają częściej blaszki właśnie}

- postać rurkowata - np. borowik

Grzyby - wprowadzenie.

Systematyka


Grzyby dzielimy na:
Podstawczaki,
Workowce,
Sprzężniowe,
Skoczki,

Co ciekawe, grzyby i zwierzęta, jak się przypuszcza, miały wspólnych przodków! Czy to znaczy, że zwierzęta pochodzą od grzybów? Absolutnie nie. Znaczy , że są bardziej spokrewnione ze sobą niż inne linie rozwojowe. To tak samo jak naszymi przodkami nie są małpy, lecz mieliśmy jakby wspólnych krewnych. Przepraszam... przed chwilą czytałam głupoty niektórych ignorantów :)
 A więc grzybki...to plechowce. Ich ciało nie posiada tkanek, lecz plechę (grzybnię). Komórki grzbybni to tzw. strzępki. Posiadają conajmniej jedno jądro.

Podam segregację ze względu na jądro:
- eukariotyczne - 1 jąrdo,
- dikariotyczne - 2,
- komórczakowe - wiele,

Grzyby często współpracują z autotroficznymi sinicami/zielenicami, co daje nam POROSTY. Obecna systematyki zalicza je do grzybów.

Dwie charakterystyczne cechy komórki grzybowej (bardzo ważne i częste pytanie w szkole):
- chitynowa ściana komórkowa,
- materiał zapasowy to glikogen (jak u zwierząt; u roślin jest skrobia),

Podwójne zapłodnienie.

 Po pierwsze - TYLKO u okrytonasiennych, nigdzie indziej nie występuje.

Do podwójnego zapłodnienia będziemy potrzebowali:
1 zalążni,
szczyptę pyłku (ziarenka pyłku),
wiatr lub owady,
trochę szczęścia,

Owady, kiedy nasza roślina jest owadopylna. Natomiast wiatr, kiedy jest wiatropylna.
Jak to rozpoznać?

OWADOPYLNOŚĆ (przystosowania):
- kwiaty kuszą owady kolorami i zapachami,
- pręciki są zazwyczaj krótkie, aby pyłek nie był rozsiewany przez wiatr,
- miodniki są schowane w głębi, aby owad opruszył się pyłkiem w trakcie przeszukiwania kwiatu lub też przeniósł obcy pyłek na znamię,
- rośliny produkują mało pyłku (na wiki jest błąd),

WIATROPYLNOŚĆ (przystosowania):
- pręciki często wystają poza płatki, aby wiatr swobodnie rozsiewał pyłek,
- kwiaty niespecjalnie ładne, proste,
- brak miodników,
- komory powietrzne, aby były unoszone łatwo przez wiatr (np. u sosny),
- dużo pyłku, ponieważ jest bardziej narażony na 'zmarnowanie',
- znamiona duże, mogą mieć bruzdki lub być pokryte lepką substancją, aby łatwiej przyjąć pyłek,

Kiedy ziarenko pyłku padnie na znamię, zaczyna kiełkować łagiewką pyłkową (tworzy ją kom. wegetatywna) w słupek, aż dojdzie do okienka. W tym czasie kom. generatywna dzieli się na 2 kom. plemnikowe. Są nieruchliwe, wędrują w łagiewce i docierają do woreczka zalążkowego.

Jedna kom. plemnikowa zapładnia kom. jajową i tworzy się zygota 2n, następnie zarodek.
Druga kom. plemnikowa zlewa się z jądrem centralnym (2n) tworząc jądro triploidalne (3n), następnie bielmo wtórne = materiał zapasowy dla zarodka.

 Skrót:
Kom. wegetatywna -> łagiewka pyłkowa.
Kom. generatywna -> 2 kom. plemnikowe.
Kom. plemnikowa + kom. jajowa = zygota -> zarodek.
Kom. plemnikowa + jądro centralne = j. triploidalne -> bielmo wtrórne.
Osłonki -> ochronne łupiny nasienne.
Ściany zalążni -> owocnia.

      - kolorem zakreślone są elementy nasiona.

Nasionko + owocnia = owoc.

Organy rozrodcze okrytonasiennych.

Organy rozrodcze okrytonasiennych.

Kwiaty - zbiór liści zarodnionośnych (sporofili) i płonnych, zwykle obupłciowe.
Sporofile:
- mikrosporofile, czyli tutaj pręciki,
- makrosporofile, czyli tutaj słupki z zalążkami, nazywane także owocolistkami,

[Przypomnienie: wszystko, co mikro to męskie ;p a wszystko, co makro to żeńskie]


Pręciki to zbiorniki ziarenek pyłku na długich, zazwyczaj, nitkach. Do rzeczy: na nitce znajdują się 2 pylniki. W każdym pylniku są 2 worki pyłkowe (mikrosporangia) zawierające ziarna pyłku (mikrospory). Ziarno pyłku ma w sobie kom. generatywną i kom. wegetatywną. Te dwie komórki to gametofit.


Słupek powstał ze zrośnięcia się makrosporofili. Najczęściej posiada zalążnię, szyjkę i znamię na szczycie. W środku znajdują się zalążki. Otaczające ich dwie osłonki pozostawiają otwór - tzw. okienko.
W ośrodku (makrosporangium) powstają 4 makrospory, ale przetrwa tylko jedna. Owa szczęśliwa ma wówczas możliwość rozwinięcia się w gametofit (żeński).

Gametofit żeński nazywany jest woreczkiem zalążkowym. //Tak, też już mam dość tysięcy nazw zamiennych.// Woreczek zalążkowy złożony jest z 7 komórek.

Komórki woreczka zalążkowego:
- 3 antypody - leżą na drugim biegunie, [na rysynku nr 1]
- 1 jądro centralne (2n) inaczej wtórne jądro woreczka zalążkowego - znajduje się w centrum,
[na rysunku nr 2]
- 1 komórka jajowa + 2 synergidy - umieszczony w pobliżu okienka, [na rysunku nr 3]

Nowy filmik - skład chemiczny organizmów.

Zdecydowałam się na zrobienie nowego filmiku o makro i mikroelementach. Cóż więcej mogę powiedzieć...jak zwykle skrótowo i z nastawieniem na łatwiejsze zapamiętanie niż książkowe regułki. Jak to się ma do rzeczywistości...okaże się :)

PS: Jeśli chcesz poćwiczyć matmę lub czegoś nie rozumiesz przeczytaj TEN WPIS.