Zapłodnienie u nagonasiennych.

Zapylenie jest to akt padnięcia ziarna pyłku na okienko zalążka.

 A więc mamy gametofit męski (mniej więcej jest to ziarenko pyłku z rozwiniętym w środku gametofitem; powstały tam dwie komórki).
1. Komórka wegetatywna zaczyna tworzyć łagiewkę pyłkową, która wrasta w ośrodek (makrosporangium żeńskie). Łagiewka rośnie aż dotrze do jednej z kom. jajowych.

2. Komórka generatywna dzieli się na dwie komórki plemnikowe (nie są to zwyczajne plemniki, lecz jedynie jądra). Pomiędzy dwiema komórkami następuje "rywalizacja", ponieważ tylko jedna połączy się z kom. jajową. Druga zginie, zdegeneruje.

Stworzona zostaje zygota, z której powstanie nowy, młody sporofit.


Kom. plemnikowa + kom. jajowa = zarodek.
Bielmo pierwotne  -> tkanka odżywcza dla zarodka.
Osłonki -> łupina nasienna zalążka. 
^^^^ Wszystkie te elementy tworzą NASIENIE. 

Rozwój ziarna pyłku i owocolistków nagonasiennych.

Musisz znać budowę ziarna pyłku i owocolistków, czyli męskich zarodników nagonasiennych.

W każdym ziarenku rozwija się męski gametofit (tylko kilkukomórkowy). Najważniejsze komórki to:
- komórka wegetatywna,
- komórka generatywna,

 Owocolistek
W ośrodku znajdują się 4 makrospory, z czego 3 szybko zanikają. Z jednej pozostałej rozwija się gametofit żeński (nazywany też bielmem pierwotnym). Powstają w nim dwie rodnie z komórkami jajowymi w sobie.

 Taki jest stan rzeczy przed zapłodnieniem.

Budowa kwiatów żeńskich i męskich nagonasiennych.

Kwiat żeński nagonasiennych:

Całość to owocolistek [łuska nasienna]. Owocolistki mają dwa zalążki umieszczone w dolnej części.
Jest to pojedynczy kwiat.
Każdy zalążek jest osłonięty osłonkami i posiada otwór - tzw. okienko.
To, co otaczają osłonki, czyli wnętrze to ośrodek (makrosporangium).
W ośrodku natomiast rozwijają się 4 makrospory (zarodniki żeńskie).




Cała szyszka żeńska, która składa się z owocolistków jest więc kwiatostanem (bo każdy owocolistek to kwiat).



Kwiat męski nagonasiennych:

Kwiat męski to strobil*, czyli kłos złożony z łuskowatych pręcików (mikrosporofili inaczej mówiąc). Na rysunku jest to ta środkowa "szyszka".
Każdy mikrosporofil ma 2 worki pyłkowe (mikrosporangia), gdzie wytwarzane są zarodniki, czyli ziarna pyłku (spory).

Każde ziarno pyłku zaopatrzone jest w 2 pęcherzyki lotne. Jest to przystosowaniem do wiatropylności, ponieważ pomagają ziarenkom przenosić się przez wiatr.

W środku pyłku znajduje się 1 komórka wegetatywna.

^ Ziarenka pyłku.

* Czasem, kiedy mowa o kwiecie męskim nagonasiennych mówi się, że to jest pojedynczy pręcik.

Notatka

Jeśli ktoś jest zainteresowany:
Faza ciemna fotosyntezy

Pozdrawiam Czytelników :)

Nagonasienne - podział systematyczny i charakterystyka.

1. Nagonasienne drobnolistne:
a. Miłorzębowe.
b. Kordaitowe - wymarłe.
c. Szpilkowe.

2. Nagonasienne wielkolistne:
a. Paprocie nasienne.
b. Sagowce.
c. Benetyty - wymarłe.
d. Gniotowe.

Rośliny nagonasienne charakteryzują się:
- solidnym pniem (przyrasta na grubość dzięki kambium),
- korzeniem palowym (inny rodzaj korzenia to wiązkowy),
- liście to oczywiście makrofile (teoria telomowa),
- w drewnie występują tylko cewki,
- duży przyrost na grubość,
- korek,
- wiązki przewodzące są otwarte (występuje miazga),
- nie posiadają okwiatu,
- są wiatropylne,

Nagozalążkowe/nagonasienne drobnolistne:
- liście pojedyncze z dwudzielną [dychotomiczną] nerwacją,
- lub liście równowąskie przekształcone w igły,

Nagozalążkowe/nagonasienne wielkolistne:
- liście złożone - blaszka została podzielona, np. jak u paproci,

Nie będę przedstawiać rodzajów liści ani typów ulistnienia...to trochę zbędne.
Wiedz, że są liście proste i złożone a ulistnienie to sposób rozmieszczenia liści na łodydze :)




 Przede wszystkim należy wiedzieć kto tu rządzi...
 Sporofit. Sporofit jest pokoleniem dominującym u nagozalążkowych roślin nasiennych.
Są to np. duże, okazałe, zielone sosny, świerki i inne "drzewa"(powszechnie pojmowane przez zwykłych śmiertelników, czyli 'to co nad ziemią') innych gatunków.

 Gametofity są natomiast tak małe, że rozwijają się w zarodnikach a dokładniej w ścianach zarodników i jest bardzo krótkotrwały. Złożone są tylko z kilku komórek.


Znowu zaczyną się problemy z podwójnym nazewnictwem...a może już potrójnym, dlatego ważne jest żebyś zrozumiał, że każdy organ odpowiada poprzednim. Może jedynie mieć pewne ulepszenia, zmiany.

Zarodniki męskie = mikrospory = ziarna pyłku. Gamety męskie = plemniki.
Zarodniki żeńskie = makrospory.                      Gamety żeńskie = kom. jajowe. 

Nasienne - podział i powstawanie zalążków.

Rośliny nasienne dzielą się na:
1. Nagonasienne drobnolistne [nagozalążkowe].
2. Nagonasienne wielkolistne [nagozalążkowe].
3. Okrytonasienne [okrytozalążkowe].

Jak sama nazwa wskazuje różnią się tym, że zalążek jest okryty lub nie. Czym jednak jest zalążek?
To nie jest właściwie nic nowego. Pamiętasz makrosporangium? Występowało w roślinach różnozarodnikowych, np. u paproci. Są to struktury wytwarzające makrospory, z których wyrastają gametofity żeńskie.
makrosporangium = zarodnia,
makrospora = zarodnik,
zalążek - zarodnia okryta osłonkami,

U roślin nasiennych stopniowo bardziej faworyzowane przez naturę były makrosporangia [zarodnie] lepiej osłonięte przez telomy.
 Co to znaczy, że były 'faworyzowane'?
(Wkraczamy tu głębiej w temat ewolucji) Znaczy to, że rośliny, które wskutek drobnych zmian w fenotypie (tu:zarodnie bardziej osłonięte przez telomy) skuteczniej się rozmnażały. Jak to możliwe? To proste: myślę, że głębiej osadzone zarodnie były mniej wystawione na czynniki środowiska zewnętrznego, co zapobiegało uszkodzeniom ich samych lub zarodników. Cecha więc utrwalała się.

Zalążki po zapłodnieniu przekształcają się w nasiona. Omówimy to wkrótce ;)

Budowa komórki - retikulum endoplazmatyczne (poza tokiem)

 Aparaty Golgiego, retikulum endoplazmatyczne [siateczka śródplazmatyczna] oraz lizosomy tworzą wewnątrzkomórkowy system błon.

 Zapewnia on:
 - zwiększenie powierzchni wewnętrznej komórki,
- podział cytoplazmy na przedziały,
- wyznacza trasę transportu substratów i produktów,

 Retikulum endoplazmatyczne dzieli się na:
1. Gładkie.
2. Szorstkie.

 Główną funkcją ER gładkiego jest synteza substancji niebiałkowych, detoksykacja, synteza tłuszczów zapasowych oraz rozkład glikogenu.

Główną funkcją ER szorstkiego jest synteza substancji białkowych.


 Z uwagi na te funkcje [podział miejsca występowania]:
- ER gładka będzie przeważać w komórkach np.gruczołowych jąder oraz innych gruczołów śluzowych;
- ER szorstka będzie przeważać w komórkach szybko rosnących i wydzielających enzymy białkowe, np. kom. nabłonka wielowarstwowego płaskiego,

Paprocie różnozarodnikowe - cykl rozwojowy.

Cykl rozwojowy paproci różnozarodnikowych na przykładzie salwinii pływającej:

Zygota 2n -> sporofit 2n. Sporofit salwinii pływającej to ulistniona łodyżka, która nie ma korzeni. Łodyżka posiada 2 listki nad powierzchnią wody i jeden pod wodą, który przypomina korzonek (jest nitkowaty).
Na listku podwodnym wytwarzane są kupki zarodni złożone z makrosporangiów lub mikrosporangiów.
Makrosporangia 2n -> makrospory 1n -> przedrośle żeńskie 1n -> kom. jajowa 1n.
Mikrosporangia 2n -> mikrospory 1n -> przedrośle męskie 1n -> wielowiciowe plemniki 1n. 

Paprocie jednakozarodnikowe - cykl rozwojowy.

  Paprocie, tak jak widłaki dzielą sie na jednakozarodnikowe i różnozarodnikowe. Jednak większość jest jednakozarodnikowa.

Cykl rozwojowy paproci na przykładzie narecznicy samczej:

 Z zygoty 2n rozwija sie sporofit 2n. Na spodniej stronie listków, każdy ma skupiska zarodni [kupki], które są osłaniane przez zawijkę. Przez mejozę powstają tam identyczne w wyglądzie zarodniki. Z nich rozwija się jednopienny, sercowaty gametofit. Na nim powstają rodnie i plemnie. Wytwarzają odpowiednio: kom. jajowe i plemniki. Plemniki są wielowiciowe i zapładniają komórkę jajową (oczywiście tylko w obecności wody). Powstaje zygota 2n i cykl się powtarza.

Skrzypy - cykl rozwojowy

Cykl rozwojowy skrzypów:

Z zygoty 2n rozwija sie sporofit 2n (czasem dwa pędy - wiosenny i letni). W zarodniach (sporangiach) powstają zarodniki (spory). Zarodnie znajdują się pod sporofilami (rodzaj liści - powinieneś je już znać). Każdy zarodnik ma przyczepione 4 taśmy - tak zwane sprężyce.

 Na boku widać 3 zarodniki skrzypu z owymi taśmami. Ułatwiają one rozsiewanie się skrzypów, ponieważ dzięki nim zarodniki łączą się w grupy i tym samym zwiększają szansę na 'przeżycie'.

W Operonie zarodniki są również nazwane mejosporami. Wynika to z tego, że zarodniki powstają w wyniku mejozy :)

Z zarodników 1n, które sa identyczne wyrastają oddzielnie gametofity 1n żeńskie i męskie - skrzypy są dwupienne.  Dalej w rodniach i plemniach wytwarzane są kom. jajowe i plemniki (1n), które po połączeniu się (zapłodnieniu) 'dadzą' zygotę.
Cykl powtarza się.

 Wszystkie współczesne skrzypy są jednakozarodnikowe.

Informacja

Jeśli kogoś szczególnie interesuje, pod adresem podanym niżej znajduje się:

 - wprowadzenie do fotosyntezy
http://koniecproblemow.blogspot.com/2010/11/fotosynteza-wprowadzenie.html

- połączenia międzykomórkowe - opis i podział
http://koniecproblemow.blogspot.com/2010/10/poaczenia-miedzykomorkowe.html

Oraz dodatkowo krótkie posty o przystosowaniu mszaków do rozmnażania w obecności wody i podziale enzymów.

Widłaki różnozarodnikowe - cykl rozwojowy.

 Przede wszystkim musisz zapoznać się z:
1. Budową widłaków.
2. Cyklem w. jednakozarodnikowych. 

Cykl rozwojowy widłaków różnozarodnikowych na przykładzie poryblin:
 Zygota - tradycyjnie diploidalna, ponieważ powstaje z plemnika i kom. jajowej. Z zygoty poprzez zarodek rozwija się piękny, dojrzały sporofit. Sporofit posiada sporofile; u różnozarodnikowych posiada ich nawet dwa rodzaje.
1. Mikrosporofile - posiada zarodnie: mikrosporangia -> wytwarzają mikrospory.
2. Makrosporofile - posiada zarodnie: makrosporangia -> wytwarzają makrospory.

Z mikrospory (1n) wyrasta przedrośle męskie, które utworzy plemnię.
Z makrospory wyrasta z kolei przedrośle żeńskie, które utworzy kilka rodni.

Makrosporę odróżniam od mikrospory, kojarząc sobie, że makro jest większe od mikro - tak samo jak komórka jajowa (gameta żeńska) jest większa od plemnika (gameta męska).

Co warto wspomnieć jeszcze, to że plemnie i rodnie są na oddzielnych gametofitach, czyli są dwupienne.
A mówiąc o gametoficie (przedroślu), to...jest ono tak malutkie, że właściwie rośnie w obrębie spor.

Rodnie wytwarzają komórkę jajową, a plemnie wielowiciowe plemniki.

Widłaki jednakozarodnikowe - cykl rozwojowy.

 Widłaków jest dwa typy jeśli chodzi o cykl rozwojowy:
- jednakozarodnikowe,
- różnozarodnikowe,

W dzisiejszym poście omówimy te pierwsze - prostsze. Cykl ich przypomina wcześniej poznane u mszaków, więc myślę, że nie będzie z tym większych problemów:) Tutaj również do zapłodnienia potrzeba wody.
Jeśli chodzi o jednakozarodnikowość to, tak jak nazwa wskazuje - wszystkie zarodniki są takie same. Również powstają przez mejozę.

Cykl rozwojowy widłaków jednakozarodnikowych od początku:
Znowu zaczynamy od zygoty (2n).
Z zygoty wyrasta zielony sporofit. Na szczycie tworzy się kłos zarodnionośny [strobil]. Kłos złożony ze sporofili, na których znajdują się zarodnie. To w zarodniach są wytwarzane zarodniki.


Sporofit 2n --mejoza--> zarodniki 1n => gametofit 1n-->plemniki i kom. jajowe. 1n=> zygota 2n -->
 >sporofit 2n...

Z każdego zarodnika wyrasta gametofit 1n. Gametofit jest jednopienny, czyli posiada i plemnie, i rodnie. W nich powstają z kolei plemniki i kom. jajowe. Kiedy się połączą powstaje zygota 2n. Cykl zatacza koło.

Widłak goździsty:

Paprociowe - budowa sporofitu i gametofitu.

Sporofit

To powszechnie znany pióropusz i elementy podziemne.
 Osobiście uwielbiam paprocie ...i je fotografować:

Sporofitowe pióropusze pojawiają się już na początku kwietnia, czasem wcześniej i zielenią się przez całe lato.

Łodyga nie przyrasta na grubość i jest zazwyczaj podziemnym kłączem. Na kłączu oczywiście korzenie przybyszowe skupione w drobniutkie kępki.
Jeśli kiedykolwiek wykopywałeś paprotki to wiesz, że czasem trudno jest jedną roślinę wykopywać, bo jest połączona czymś co idzie w głąb ziemi. To właśnie podziemne kłącze.

  
Liście to makrofile i to one tworzą pióropusz.
Generalnie liście dzielą się na mikrofile i makrofile. Mikrofile są dość prymitywne, natomiast makrofile to już trochę wyższa szkoła jazdy ;)

Liście wegetatywne, które zajmują się odżywianiem to trofofile. Przedrostek 'troph' oznacza 'odżywiać się'.
Natomiast liście zarodnionośne to sporofile i nie tworzą kłosa (strobila).

 Sporofile jesienią wyglądają w ten sposób:

Jednak nie u wszystkich gatunków sporofile tak różnią się od trofofili. Czasem po prostu kupki zarodni znajdują się pod liściem asymilacyjnym, tzn. po jego spodniej stronie.
 Tam więc powstają haploidalne zarodniki. Z zarodników rozwinie się gametofit.
 

   







Gametofit
Sercowate prezdrośle. Drobniutki jak u wszystkich paprotników. Jest jednopienny, czyli na jednym gametoficie znajdują się i plemnie i rodnie za jednym zamachem :) Jest również krótkotrwały. Jak tylko wytworzy sporofit - zamiera.

Budowa komórki - błona komórkowa (poza tokiem)

 Czym jest błona komórkowa?
To błona otaczająca każdą komórkę. Zbudowana z białek i lipidów. Fosfolipidy tworzą dwie warstwy: zewnętrzną i wewnętrzną (zrąb/podstawa błony). Z błoną powiązane są białka błonowe.

 

 Podział białek błonowych:
1. Integralne - tkwią w błonie prawie całe i trudno je oddzielić od niej.
2. Powierzchniowe - znajdują się na powierzchni i łatwo je oddzielić od błony.
3. Zakotwiczone - posiadają niebiałkową część, którą kotwiczą się do błony.

  
  Funkcje błony:
- oddziela ciało kom. od środowiska,
- pośredniczy między środowiskami,
- bierze udział w transporcie,
- wzmacniająca,
- receptorowa,
- "odpornościowa"
- umożliwia endocytozy i egzocytozy,

Cechy błony komórkowej:
1. Spolaryzowana - nierówne stężenie jonów sodu i potasu pomiędzy warstwami.
2. Płynna i elastyczna.
3. Asymetryczna - warstwy różnią się składowo.
4. Wybiórcza przepuszczalność - swobodnie przepływają tylko niekóre substancje.
5. Powstaje przez rozbudowę.


Transport w komórce:
A. Czynny (z użyciem energii z ATP, transport wbrew różnicy stężeń).
- transport aktywny,

B. Bierny (bez użycia energii).
- dyfuzja prosta,
- dyfuzja ułatwiona/wspomagana,

Mechanizm dyfuzji prostej:

Mechanizm dyfuzji wspomaganej:

Mechanizm transportu aktywnego:

Skrzypowe - budowa sporofitu i gametofitu.

Sporofit skrzypowych:

 Sporofit skrzypu składa się z podziemnych kłączy. Znich wyrastają drobne korzenie przybyszowe oraz łodyga. Łodyga oraz kłącza są podzielone na segmenty.
W segmentach występują węzły i międzywęźla.
W węzłach wyrastają liście, które przypominają niewielkie łuski. Nic specjalnego szczerze powiedziawszy, na obrazku ich praktycznie nie widać. Od zrośniętych liści odchodzą boczne odgałęzienia.
 Listki są małe, dlatego ich funkcję przejmuje często łodyga (f. asymilacyjna). Są jednak nazywane makrofilami.

Pędy w środku są puste - występuje dużo kanałów powietrznych, a cała struktura dla wzmocnienia jest wysycona krzemionką.

Tutaj jak u widłaków występuje kłos zarodnionośny [strobil] zbudowany z listków zarodnionośnych [sporofile]. Bardzo dobre przybliżenie strobila jest tutaj.


 Na obrazku widzimy skrzyp polny i on, jak niektóre inne gatunki, wytwarza dwa pędy.

Rodzaje pędów skrzypu polnego:
1. Wiosenny [zarodnionośny] - brunatno-brązowy,  służy do rozmnażania się, dlatego na szczycie posiada strobil.
2. Letni [płonny] - zielony (obecny chlorofil), pełni funkcje wegetacyjne (asymilacyjne).



Gametofit:
Inaczej 'przedrośle' jest małe, płatowate i zielone. Jest dwupienne, czyli na jednym osobniku są plemnie a na drugim rodnie (a nie plemnie i rodnie na jednym).

Moje odkrycie roku!

 Szukałam materiałów o trygonometrii na YT, bo się uczyłam do matury:p i pamiętałam, że było takie fajne edu-video. Jedyne co pamiętałam, to że miało czarne tło. Odnalazłam je a wraz z tym...wspaniały kanał Khana Academy! Ma on świetne, po prostu idealne filmiki dotyczące nie tylko matematyki, ale również BIOLOGII.

Tak, wiem, że jest po angielsku...ale jeśli mniej więcej angielski umiesz to dasz sobie radę. Zwróć uwagę na okienko obok liczby wyświetleń na stronie YT- na pewno Ci w tym pomoże.
Tymczasem pokażę Wam pierwsze video tutaj:

Widłaki - budowa sporofitu i gametofitu.

 Widłaki

Dominuje sporofit, chociaż gametofit jest samodzielny (u mszaków np. nie jest).
Sporofity to drobne łodyżki upstrzone listkami, mające na szczycie tzw. kłos zarodnionośny [strobil].
Listki to mikrofile - są bardzo proste w budowie, mają pojedynczy nierozgałęziony nerw.

Korzenie przybyszowe są malutkie. Możecie je zobaczyć na obrazku obok. Co to są korzenie przybyszowe? To korzenie, które odrastają bezpośrednio od pędu. Tak więc część płożąca się widłaków to pęd, nie żadne "kłącze", ani nie zwykły korzeń :)

Jak widzisz, na szczycie łodyga jest żółta. To jest wspomniany kłos zarodnionośny. Jest złożony ze sporofili. Sporofile to listki, które na swojej powierzchni mają zarodnie (znane z mszaków pojęcie - sporangia).



Gametofit jest bardzo mały, do przeżycia nie potrzebuje sporofitu. Potrzebuje jednak grzyba mikoryzowego. Mikoryza.Jeśli mikoryza, to oczywiście gamteofit musi mieć jakieś korzenie - są to podobne do 'mszakowych' chwytniki. Na gametoficie znajdują się gametangia - plemnie i rodnie.
Chyba domyślasz się co w nich się znajduje...tak, plemniki i komórka jajowa. Do zapłodnienia wymagana jest woda.

Paprotniki - wprowadzenie.

 Pojęcie 'paprotniki' kojarzy nam się z wielkimi paprotkami, zabawami w szukanie kwiatu paproci itd. ale od dziś ma Ci się to kojarzyć z jeszcze wieloma innymi rzeczami.

Teraz paprotniki to:
1. Widłakowe.

2. Skrzypowe.

3. Paprocie.

Ogólniki, które przydałoby się zapamiętać i które ułatwią odnalezienie się w tym wszystkim to...
- rozmnażają się bezpłciowo przez zarodniki,
- dominuje sporofit (jest to norma, jedynie u mszaków wyjątkowo dominuje gametofit),
- gametofit jest samodzielny,
- zapłodnienie w obecności wody,
- korzenie przybyszowe (potocznie mogą być nazywane kłączami, choć kłącza to co innego),
- paprocie i widłaki mogą być różnozarodnikowe (o tym później),

Tkanka wydzielnicza - konkrety i obrazki.

 O tkance wydzielniczej raczej mówi się niedużo. To, co trzeba wiedzieć to, że nie zawsze tworzy wielokomórkowe struktury, jak np. miękisz gąbczasty. Tkanką wydzielniczą mogą być pojedyncze komórki. Wydzielają one różne substancje albo na zewnątrz, albo do wewnątrz organizmu.


Elementy tkanki wydzielniczej, produkującej substancje na zewnątrz:

 - włoski gruczołowe - różne subst., np. enzymy trawienne lub olejki zapachowe,
np. u rosiczki

- miodniki - nektar,
prawie na każdej roślinie

- wypotniki [hydatody] - nadmiar wody,
np. u truskawki

Elementy tkanki wydzielniczej, produkującej substancje do wewnątrz:

- kanały/przewody żywiczne - żywica,
np. u świerka

 

 np. u sosny,

- rurki mleczne [latycyfery] - sok mleczny,
np. u kozibroda

Tutaj jest filmik obrazujący włoski gruczołowe rosiczki.

Tkanka przewodząca - drewno i łyko

Tkanka przewodząca: 

1. Martwa - przewodzi wodę i sole mineralne.

2. Żywa - przewodzi asymilaty.

Ad.1. Drewno
Z tkanką martwą nie ma problemu - siła ssąca liści wyciąga wodę w górę rośliny. Zajmuje się tym tkanka o nazwie drewno [ksylem].
Ksylem (od gr. ksylos = drewno) dzieli się na:
- cewki,
- naczynia,

 Cewki mają prymitywną budowę. Kształt mają wrzecionowaty i w ich ścianach występują jamki lejkowate. Jeśli nie wiesz jaki to jest wrzecionowaty kształt -> kliknij;) Zachodzą na siebie klinowato. Występują np. u paprotników i nagonasiennych. Świadczy to o tym, że są to stare gatunki, poniważ mają tak prosto zdudowane drewno.

 Jamki lejkowate służą komunikowaniu się sąsiadujących komórek.

< Jamka lejkowata zbudowana jest ze ściany wtórnej z zewnątrz.

W środku znajduje się blaszka środkowa oraz ściana pierwotna. Na blaszce widać okrągłe zgrubienie - torus.

 Woda przepływa nie wzdłuż cewek, ale pomiędzy jamkami, czyli mniej więcej w poprzek.

 Naczynia są bardziej skomplikowane od cewek. Wyglądają jak puste w środku rury: mniejsze i większe. W rzeczywistości są to poukładane na sobie komórki, bez ścian poprzecznych, które tworzą właśnie taki tunel. Mają także zgrubienia, aby się nie załamały a woda swobodnie przepływała. Zgrubienia np. spiralne, obrączkowe. Występują u okrytonasiennych (choć tu też bywają cewki).

 Ad. 2. Łyko.

Asymilaty muszą być transportowane od liści (tam zachodzi przecież fotosynteza) w dół rośliny. Nie jest to takie łatwe... Transport asymilatów odbywa się przy wykorzystaniu energii z ATP - tzw. transport aktywny. Zajmuje się tym łyko [floem].

Skoro do transportu wykorzystywane jest ATP - komórki muszą być żywe.

Łyko dzieli się na:

- komórki sitowe,

- rurki sitowe,

 Komórki sitowe to tak jak cewki - komórki zachądzące na siebie klinowato o wrzecionowatym kształcie z otworkami w ścianach bocznych. Owe proste otworki są to tzw. pola sitowe. Ich skupiska transportują asymilaty. Występują u paprotników i nagonasiennych.

 Rurki sitowe również są podobnie ułożone, ale pola sitowe zdajdują się w miejscu poprzecznych ścian komórek. Komórki rurek sitowych tracą jądro. Towarzyszące im komórki przyrurkowe częściowo pełnią jego funkcje. Występują u okrytonasiennych.

Pomożecie? Pomożemy :)

Jeśli masz jakieś wątpliwości - pisz. Co dwie głowy to nie jedna:)

Jeśli masz jakieś uwagi - pisz. Jak trzeba to poprawimy. To bardzo ważne, jeśli zauważysz jakiś błąd lub nieścisłość. Biologia jest takim przedmiotem, że za nawet drobne nieścisłości czasem się traci sporo punktów na maturze. Dlatego znaczną przewagę nad resztą mają osoby po profilu biologicznym - one uczą się myśleć konkretnie i konkrety przelewać na papier. Hm można powiedzieć, że to jest 'biologiczne myślenie'.

Jeśli czegoś nie rozumiesz - pisz. Omówimy, wyjaśnimy sobie jeszcze raz.

Jeśli masz jakieś nowe pomysły - ...wiesz co robić ;)

 Mail:
mal-moonlight@hotmail.com

lub poprzez listę subskrybcji w trakcie naszej mailowej powtórki
[formularz zgłoszeniowy].
Niektóre odpowiedzi/omówienia umieszczam na stronie pomocniczej:
Koniec Problemów

Tkanka wzmacniająca roślin - podział i charakterystyka

 Tkanka wzmacniająca służy do ...wzmacniania. Są dwa podstawowe rodzaje - jeden z nich jest tkanką żywą, drugi martwą i to jest podstawowa różnica. Przyjrzyjmy się im bliżej...

Kolenchyma [zwarcica]
- kątowa - wzmocnienia są w narożnikach;
- płatowa - wzmocnienia na powierzchniach stycznych warstw komórek;
  Kolenchyma usztywnia np. ogonki liściowe i jest zbudowana z żywych kom.

Sklerenchyma [twardzica] 
 Ma postać:
- włókien sklerenchymatycznych (podłóżne);
- sklereidów (okrągłe);
 Sklerenchyma utwardza stare łodygi oraz łupiny nasion. Sklereidy występują też w postaci charakterystycznych grudek w gruszkach.

Włókna sklerenchymatyczne:

Sklereidy [kom. kamienne]:

Tkanka miękiszowa - podział i opis budowy

 Tkanka miękiszowa - komórki duże, duże wakuole, cienka ściana kom. Buduje wnętrze rośliny.

Rodzaje tkanki miękiszowej:

- zasadniczy - jest to tkanka podstawowa, bo wypełnia puste przestrzenie między innymi tkankami. Wiadomo, że nie wszystkie komórki da się idealnie obok siebie ułożyć, dlatego występują między nimi przestwory. Tam właśnie znajduje się m. zasadniczy;

- spichrzowy - należy kojarzyć ze 'spichlerzem', czyli miejscem przechowywania pożywienia. Taką samą funkcję pełni w roślinach. Nie ma chloroplastów, ale ma zapas pożywienia: ziarna materiału zapasowego. Występuje w organach spichrzowych tj. korzeń buraka, nasiona grochu, liść kapusty;

<charakterystyczne są ziarna materiału zapasowego.

- wodny/wodonośny - ten również magazynuje...ale wodę. Występuje więc u roślin, które tę wodę muszą oszczędzać - tzw. sukulentów. Są to rośliny żyjące w bardzo suchych środowiskach, np. najbardziej znane kaktusy;

- powietrzny - trudno powiedzieć, aby 'magazynował' powietrze. Jest to raczej tkanka, w której komórki są ułożone bardzo luźno, tworząc w ten sposób jakby system wentylacji. Jest on wykorzystywany przez rośliny bagienne i inne, które mają organy zanurzone w wodzie. Tkanka ta bowiem ułatwia wymianę gazową w tak trudnych warunkach;


<charakterystyczne przestwory międzykom.





- asymilacyjny - doszliśmy do najtrudniejszej, ponieważ zawiera najwięcej odmian. Asymilacyjny jak nazwa wskazuje bierze udział w fotosyntezie. Bez niego nie mogłaby ona zachodzić (przynajmniej nie w wystarczającym stopniu). Jak fotosynteza to chloroplasty - dużo chloroplastów.

 ~ m. as. gąbczasty - dosyć duże przestwory międzykom., wyst.: liście roślin jednoliściennych, dwuliściennych i paprotników;



<charakterystyczna ilość chloroplastów, przestwory.

 ~m. as. palisadowy - kom. cylindryczne, małe przestwory, wyst.: górne części liści dwuliściennych i paprotników;



<charakterystyczne:układ kom., kształt i chloroplasty.

 ~m. as. wieloramienny - kom. z bardzo pofałdowaną błoną, co znacznie zwiększa pole powierzchni kom., wyst.: w igłach niektórych nagonasiennych;


<charakterystyczne:pofałdowania, chloroplasty.

Tk. stała okrywająca - charakterystyka, podział, wytwory.

 Tkanka okrywająca:
- skórka [ epiderma i ryzoderma],
- korek,

Skórka (tk. pierwotna) - pokrywa roślinę. Komórki są żywe, ściśle do siebie przylegają, nie mają z reguły chloroplastów. Z zewnątrz kom. pokryte są kutikulą/kutykulą - adkrustowane warstwą tłuszczowców (tylko w epidermie).
Epiderma - skórka w części nadziemnej.
Epiblema/ryzoderma - skórka w części podziemnej.


Funkcje skórki:
- ochrania przed uszkodzeniami i innymi niekorzystnymi czynnikami środ. zew.,
- zapobiega nadmiernemu parowaniu,

Wytwory skórki:
-epidermy
1.Aparaty szparkowe.
2. Włoski.
-epiblemy
1.Włośniki.


APARATY SZPARKOWE - uczestniczą w transpiracji, czyli parowaniu wody z rośliny. Składają się z 2 komórek szparkowych. Pomiędzy nimi tworzy się szczelina, przez którą paruje woda.

- u roślin jednoliściennych - komórki rozsuwają się. Cienkie błony komórki rozciągają się, natomiast grube pozostają w miejscu i tworzą szparkę.

- u roślin dwuliściennych - komórki wyginają się. Cienka błona rozciąga się, natomiast gruba odsuwając się tworzy szparkę.






 Napływ wody do komórek szparkowych powoduje zwiększenie ich uwodnienia [turgor]. Kiedy woda odpłynie z kom. obkurczają się. Aparaty szparkowe występują głównie na spodniej powierzchni liści a tylko w przypadku roślin wodnych znajdują się na powierzchni górnej. Wynika to z ich przeznaczenia.
Będąc pod wodą przecież nie mogłyby przeprowadzać transpiracji!
Występują też czasem na innych organach roślin, ale nigdy w strefie korzeni.


WŁOSKI :
- kutnerowe - rozgałęzione włoski tworzące kutner, np. u dziewanny. W dotyku miękki. Funkcje: chroni przed wahaniami temperatury, nadmiernym nasłonecznieniem, ochrania przed niektórymi zwierzętami i nadmiernym parowaniem;
- czepne - czepne haczyki, np. u chmielu. Szorstkie i przyczepiają się do wszystkiego, co służyć może do roznoszenia nasion i oplataniu innych roślin przy wzroście.;
- parzące - zawierają krzemionkę, po zetknięciu z nimi odczuwamy piekący ból, wyst. np. u pokrzywy. Pełnią funkcje ochronne;
- wydzielnicze - produkują olejki zapachowe np. u pelargonii i enzymy trawienne np. u rosiczki.


WŁOŚNIKI - jednokomórkowe, zwiększają powierzchnię chłonną korzeni. Nie mają ich rośliny wodne i żyjące w mikoryzie ektotroficznej z grzybami.