Osmoregulacja
Osmoza - przechodzenie wody z roztworu hipotonicznego do roztworu hipertonicznego przez błonę półprzepusczalną (tu: błonę kom.).
Obok widzimy przedstawienie roztworów. Pierwszy to hipotoniczny - cząteczek osadu jest mało - a jest dużo w nim wody; jest mało stężony.
Drugi to roztwór hipertoniczny - "hiper" oznacza czegoś nadmiar, a więc jak też widać jest dużo cząteczek osadu i stosunkowo mało cząsteczk wody; roztwór jest bardzo stężony.
Jeśli poprowadzisz strzałkę od roztworu pierwszego do drugiego, zobaczysz kierunek przepływu wody przez błonę (^czarną kreskę). Na tym przepływie właśnie polega osmoregulacja, kiedy komórka stara się wyrównać stężenia tak, aby roztwory były izotoniczne, czyli takie same.
Które organizmy morskie przeprowadzają osmozę?
Protisty pasożytnicze (żyjące w innym org.) i morskie (żyjace w środowisku słonym -> woda zawiera różne sole) nie mają tego problemu, ponieważ ich ciała są izotoniczne z otoczeniem.
Inaczej jest w wypadku mieszkańców wód słodkich, np. jezior...
Woda z jeziora jest roztworem hipotonicznym dla organizmów. Osmoza będzie więc powodować napływanie wody do komórek organizmu. Po co? Aby go "rozcieńczyć" i przywrócić do izotonicznej równowagi.
Komórka musi więc wciąż wodę usuwać, aby nie pękła z jej nadmiaru. Tym zajmują się wodniczki tętniące. Są to specjalnie do tego wykształcone wakuole - zbierają nadmiar wody z komórki i wypompowują go na zewnątrz.
A co jeśli umieścimy komórkę w roztworze hipertonicznym?
Woda będzię uciekać z komórki, co też będzie prowadzić do jej śmierci.
Wydalanie
Osmoregulację organizmy słodkowodne wykorzystują też do wydalania niepotrzebnych produktów przemiany materii. Wydalają je przez wodniczki tętniące. Wszystkie pozostałe Protisty używają po prostu błon komórkowych.
______________
Możesz zapytać dlaczego to woda przepływa tylko a wszystkie substancje rozpuszczone nie. Odpowiedź jest prosta - błona nie przepuści aż tak dużych cząsteczek jak sole mineralne, cukry i inn. Dlatego też jest nazywana półprzepuszczalną.
Na koniec filmik obrazujący przechodzenie cząsteczek wody do roztworu hipertonicznego zawierającego cukry. Jest to opisywane zjawisko osmozy, które działa podobnie jak wspomniana wcześniej dyfuzja.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Napisz proszę, co myślisz o tej pracy :)