_________________________________
Tkanki zwierzęce - podział wg budowy :
1. Nabłonkowa.
2. Łączna.
3. Mięśniowa,
4. Nerwowa i glejowa.
Tkanka zwierzęca - zespół komórek wywodzących się z jednego listka zarodkowego, mających jednolity charakter i spełniających w organizmie specyficzne funkcje.
___________________________
Funkcje tkanki nabłonkowej (ogólnie):
- warstwa graniczna między organizmem a środowiskiem zewnętrznym,
- uczestniczy w wymianie gazowej (u płazów bezpośrednio przez skórę lub u kręgowców w pęcherzykach płucnych),
- uczestniczy w wydalaniu (wspomaganie pracy pęcherza poprzez pot),
- wyścieła narządy,
- buduje niektóre narządy, gruczoły np. wątroba,
- chroni ciało przed uszkodzeniem mechanicznym lub innym,
- ułatwia odbiór bodźców zewnętrznych,
- zabezpiecza przed utratą wody,
- inne, zależnie od rodzaju tkanki...
Ważne cechy nabłonków!
Nieunaczynione (oprócz skóry płazów), zdolne do podziałów. Wręcz duże możliwości regeneracyjne (znaczenie także ma prostota budowy). Każda z tkanek ma błonę podstawną, która spaja komórki ze sobą, nadaje im kształt i transportuje substancje. Praktycznie brak substancji międzykomórkowej. Substancje odżywcze czerpią z położonej głębiej tkanki łącznej.
Bezkręgowce - wyst. tylko nabłonek jednowarstwowy.
Kręgowce - nabłonek jednowarstwowy
i wielowarstowy.
Tkanki nabłonkowe powstają z różnych listków zarodkowych zależnie od grupy systematycznej:
- z ektodermy powstaje naskórek i nabłonek przedniego i tylnego odcinka układu pokarmowego,
- z endodermy powstaje nabłonek środkowej części układu pokarmowego, płuc,
- z mezodermy powstaje nabłonek wyściełający naczynia krwionośne,
Sposoby wydzielania komórkowego:
- merokrynowo - górna część wydziela substancje bez uszkodzenia komórki,
- apokrynowo - część komórki odrywa się wraz z wydzieliną, następuje regeneracja,
- holokrynowo - cała zawartość komórki zamienia się w wydzielinę, śmierć komórki,
Ogółem wyróżnia się więcej tkanek, ale no bez przesady...nie będziemy wszyskich się uczyć ej :)
_______________________
Podział tkanki nabłonkowej wg funkcji:
- pokrywający, np. naskórek,
- gruczołowy, np. gruczoły potowe skóry,
- zmysłowy, np. siatkówka oka,
- wchłaniający, np. wnętrze jelit,
- ruchowy, np. nabłonek migawkowy,
- rozrodczy, np. w kanalikach nasiennych jąder (z niego powstają gamety),
Tkanka nabłonkowa (podział wg budowy):
a) jednowarstwowy
-płaski,
-sześcienny,
-walcowaty
-wielorzędowy,
b) wielowarstwowy
-płaski,
-przejściowy,
Ad.
- Jednowarstwowy płaski:
Jest najcieńszy - płaskie komórki, o jądrach rozmieszczonych centralnie. Jakie
to nam daje możliwości? Nie utrudnia przenikania np. gazów oddechowych.
DLATEGO -> Występowanie: naczynia krwionośne, pęcherzyki płucne, torebki ciałek
nerkowych (tzw. torebki Bowmana).
Funkcje:- filtracja,
- bierny transport gazów oddechowych(czyli tlen i dwutlenek węgla),
- transport innych substancji,
- Jednowarstwowy sześcienny:
sześcienne o centralnie położonym jądrze.
Występowanie: końcowe odcinki gruczołów, pęcherzyki tarczycy, kanaliki nerkowe.
Funkcje:
- wydzielnicza,
- czynny transport jonów,
- Jednowarstwowy walcowaty:
Komórki o kształcie zbliżonym do graniastosłupów, jądra umieszczone u ich
podstawy. Bardzo ważną cechą jest fakt, że w górnej części powierzchniowej może
posiadać kosmki lub rzęski. Coś Ci się może kojarzy?
Tak, mikrokosmki z jelita grubego do wchłaniania substancji odżywczych. Jeśli ma
rzęski to występuje np. w jajowodach. Otóż komórka jajowa podczas cyklu
przemieszcza się właśnie w ten sposób - jest przesuwana tymi rzęskami.
A WIĘC -> Występowanie: jajowody, jelito grube.
Funkcja:
- wchłanianie,
- wydzielanie,
- transport, np. kom. jajowej,
Ale uwaga, pamiętaj że jeszcze jeden typ może mieć rzęski...
- Jednowarstwowy wielorzędowy:
Komórki niereguralne, niektóre klinowate o różnym rozmieszczeniu jąder, co
powoduje złudzenie wielowarstwowości podczas badania mikroskopem. Stąd nazwa.
Jak już wspomniałam, na powierzchni posiada rzęski.
Występowanie: tzw. nabłonek migawkowy w drogach oddechowych (rzęski oczyszczają i ogrzewają wpływające powietrze).
- Wielowarstwowy płaski:
indziej. Należy wspomnieć o warstwie rozrodczej, gdzie właśnie komórki się dzielą. Podczas gdy wierzchnie warstwy się złuszczają. Co z tego mamy wywnioskować? Będzie tam, gdzie jest narażony na ścieranie i uszkadzanie....
Występowanie:jama ustna, pochwa, odbyt.
powierzchnia skóry (czyli nieunaczyniony i nieunerwiony naskórek).
- Wielowarstwowy przejściowy:
Występowanie: drogi moczowe.
Bardzo pomocna praca :)
OdpowiedzUsuńMikrokosmki są raczej charakterystycznymi tworami dla jelita cienkiego*
OdpowiedzUsuń